14 Mayıstan Sonra Dolar

14 Mayıstan Sonra Dolar

Malumunuz üzere dolar kuru 20 Aralık 2021 tarihinde başladığı normal gidişatını 22 Şubat 2022 tarihinde bozmuştu. Yaklaşık 2 yıllık serüvende dolar kuru haftalar içerisinde inişli çıkışlı hareketler sergilerken günümüzde durağan düzeyde seyretmektedir. Hâl böyle olunca insanlar kur yükselmediği halde neden alım gücünün düştüğünü kavramaya çalışmakta hatta bazı marketlere yüksek fiyatlardan ürün sattığı için sitemini belirtmekteydi.

Öncelikle akıllara şu soru gelebilir; biz TL bazında işlem gören bir ülke olduğumuz halde neden dolar bizi bu kadar etkiliyor? Bu soru başlı başına farklı bir yazının konusu olsa da kısaca söylemek gerekirse dışa bağımlı bir ülke olduğumuz için kur endeksleri ekonomimizi sarsmaktadır.

Esas konumuz olan doların son 6 aylık sabit seyrine gelince; Türkiye geçtiğimiz yıllarda bir ekonomi modeli olan Çin Modelini öne sürerek faiz sebep enflasyon sonuçtur düşüncesiyle izlenilen bir politika ortaya attı ve faizi düşürme üzerine yoğunlaştı bu durum bazı ülkeler için geçerli olsa da Türkiye için çok uygun olmadı. Tüm iktisatçılar şunu bilir ki enflasyon sebep faiz sonuçtur. Bu nedenle uygulanan politika döviz bazında ülke ekonomisini bir hayli yıprattı. Günümüze geldiğimizde yıllık bazda izlenilen dolar grafiklerinin son 6 aydır sabit modeller vermesi dolara bir müdahalenin olduğunu açıkça bizlere sunmuş oldu. Dolar sabit kalırken enflasyonun hala yükselmesi ve alım gücünün düşmesi tamamen açıklayıcı nitelikte anlam kazanmış oldu.

Bu durumda ise akıllara şu soru gelebilir; dolara müdahale edilebiliyorsa bu durum sürekli yapılır ve dolar sabit kalır.

Bu soruyu şöyle açıklayacak olursak; Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının bünyesinde belirli bir miktar (yaklaşık olarak 63 milyar dolar) döviz rezervi bulunmaktadır. Dolar yükselme eğilimine girdiğinde MB belirli bir miktar döviz satışı yaparak eğilimi kırmış olur fakat bu durum alım gücünü etkilemez sadece görsel olarak dolar sabit kalmış olur. Kısacası doların devlet tarafından baskılanması bu şekilde yapılmaktadır.

Bu durum ne kadar daha böyle devam edebilir?

MB elindeki dolar rezervinin hepsinin satması pek mümkün değildir velevki satmış olsa dahi rezerv tükendiğinde dolar olması gereken düzeye er ya da geç çıkacaktır.

Bu nedenle marketler stokladıkları malları yüksek fiyatlara değil aslında normal fiyata satmaktadır aksi takdirde yerine yenisini toptan fiyatına dahi alamayacaktır.

Yaklaşık olarak 2 yıldır bu şekilde devam eden sistem 14 mayısa kadar dayana bilir mi bilinmez fakat iktidar hangi siyasi parti olursa olsun 14 mayısı takip eden aylar içerisinde dolar kurunun yükselişini engelleyemeyecektir.